Âm Dương Trong Kỳ Môn Độn Giáp
Kỳ môn độn giáp lấy sinh khắc chế hóa của âm dương ngũ hành làm căn cứ chủ yếu để dự đoán phán đoán kết quả.
Tất cả ký hiệu thông tin dự đoán của kỳ môn độn giáp đều là dựa trên những đặc tính khác nhau của âm dương ngũ hành để phân chia sắp xếp, cũng chính là nói, nguồn gốc những hàm nghĩa của những ký hiệu thông tin dự đoán đều là xuất phát từ âm dương ngũ hành.
Ví dụ như trong mười thiên can: Giáp là dương mộc; ất là âm mộc; bính là dương hỏa; đinh là âm hỏa; mậu là dương thổ; kỷ là âm thổ; canh là dương kim; tân là âm kim; nhâm là dương thủy; quý là âm thủy.
Kỳ môn độn giáp còn có một cách đặc biệt để phân chia mười thiên can, chủ yếu dùng cho xuất hành, tổ chức sự kiện. Giáp ất bính đinh mậu là dương, kỷ canh tân nhâm quý là âm.
Mười hai địa chỉ: tý là dương thủy; hợi là âm thủy; dần là dương mộc; mão là âm mộc; ngọ là dương hỏa; tị là âm hỏa; thân là dương kim; dậu là âm kim; thìn tuất là dương thổ; sửu mùi là âm thổ.
Trong bát quái: càn; chấn; khảm; cấn là dương. Trong đó càn là kim; chấn là mộc; khảm là thủy; cấn là thổ. Khôn; tốn; ly; đoài là âm. Trong đó khôn là thổ; tốn là mộc; ly là hỏa; đoài là kim.
Tám cửa sinh ra từ bát quái, cửa khai là kim; cửa hưu là thủy; cửa sinh là thổ; cửa thương là mộc; cửa đỗ là mộc; cửa cảnh là hỏa; cửa tử là thổ; cửa kinh là kim.
Cửu cung lấy một làm thủy; hai làm thổ; ba, bốn làm mộc; năm làm thổ; sáu, bảy làm kim; tám làm thổ; chín làm hỏa.
Chín sao thì: bồng, nhậm, xung, phụ là dương. Trong đó thiên bồng là thủy; thiên nhậm là thổ; thiên xung, thiên phụ là mộc. Anh, nhuế, trụ, tâm là âm. Trong đó thiên anh là hỏa; thiên nhuế là thổ; thiên trụ, thiên tâm là kim.
Trong chín sao, lấy thiên cầm làm trường hợp đặc biệt, bởi vì thiên cầm nằm ở trung cung, là ngôi sao trung tính, nhưng kỳ môn độn giáp có cách nói cung năm sẽ gửi tạm vào cung hai khôn, vì vậy trong thực tế dự đoán có thuyết âm dương đồng luận (bởi vì thiên nhuế cùng cung với thiên cầm, thiên nhuế là âm).
Trực phù (thiên ất quý nhân) trong tám thần là thổ; đằng xà là hỏa; thái âm là kim; lục hợp là mộc; bạch hổ là kim; huyền vũ là thủy; cửu địa là thổ; cửu thiên là kim. Bởi vì tám thần đều là vật chất mang tính âm, vì vậy không cần phân ra âm dương, trong dự đoán không được dựa vào thuộc tính ngũ hành để luận sinh khắc chế hóa, chỉ biểu thị hàm nghĩa thông tin của chính nó mà thôi, có vài sách cho phép dùng sinh khắc chế hóa, tôi cho rằng đó là cách nghĩ hết sức chủ quan của tác giả, không có chứng cứ trong thực tế
Quy luật phân bố âm dương ngũ hành của những ký hiệu thông tin:
Sinh khắc chế hóa của âm dương ngũ hành biểu đạt chân lý vĩnh hằng của thế giới tự nhiên, hiểu rõ quy luật sinh khắc chế hóa của âm dương ngũ hành, cũng như chân chính hiểu rõ được kỳ môn độn giáp cho đến cả tinh hoa thực tế của dịch học.
Ở đây liệt kê ra phương pháp phân loại cơ bản trong ký hiệu thông tin dự đoán của âm dương ngũ hành, để tiện cho học giả có một bước đi mở đầu, sau này ở mục sau sẽ giảng giải tường tận hơn.